Domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży
Co to są domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży?
- Domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży są jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej, które świadczą pomoc w formie schronienia (do 12 miesięcy z możliwością przedłużenia) oraz specjalistyczne wsparcie.
- Standardy usług oferowanych przez domy określa rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 17 stycznia 2022 r. w sprawie domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży.
- Dom udziela wsparcia w zakresie interwencyjnym (zapewnienie schronienia oraz bezpieczeństwa i ochrony w związku z problemem przemocy w rodzinie, a w razie potrzeby, natychmiastowej pomocy psychologicznej). W trakcie pobytu domy oprócz schronienia zapewniają wsparcie w zakresie terapeutyczno-wspomagającym m.in. wsparcie terapeutyczne, specjalistyczne poradnictwo (psychologiczne, prawne, socjalne), przygotowanie do świadomego i odpowiedzialnego wypełniania ról rodzicielskich, doradztwo zawodowe, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, udzielanie wsparcia w uzyskaniu dostępu do lokalu mieszkalnego lub innego stałego miejsca schronienia po opuszczeniu domu. Pomoc w ramach usług w zakresie terapeutyczno-wspomagającym świadczonych przez dom odbywa się w oparciu o indywidualny plan wsparcia.
- Prowadzenie tych placówek, zgodnie z art. 19 pkt 11 ustawy o pomocy społecznej jest zadaniem własnym powiatu.
Dla kogo przeznaczone są domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży?
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej w domach dla matek z małoletnimi dziećmi mogą przebywać:
- matki z małoletnimi dziećmi,
- kobiety w ciąży,
- ojcowie z małoletnimi dziećmi,
- inne osoby sprawujące opiekę prawną nad małoletnimi dziećmi,
- którzy wymagają wsparcia w formie schronienia oraz specjalistycznego poradnictwa ze względu na doznawanie przemocy lub inną sytuacją kryzysową
Jak wygląda procedura ubiegania się o pobyt w domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży i kto kieruje do takiej placówki?
- Osoba ubiegająca się o skierowanie do domu składa wniosek w ośrodku pomocy społecznej właściwym ze względu na jej miejsce zamieszkania, a w przypadku osób bezdomnych - w ośrodku właściwym ze względu na gminę miejsca pobytu.
- Po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego oraz skompletowaniu niezbędnych dokumentów ośrodek przesyła wniosek z dokumentacją do starosty najbliższego powiatu prowadzącego dom, który wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu do domu.
- W razie braku miejsc w domu położonym w najbliższym powiecie, OPS, w porozumieniu z osobą ubiegającą się o skierowanie do domu, poszukuje miejsca w domu w innym powiecie.
- Co istotne, w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa lub zdrowia osoby ubiegającej się o skierowanie do domu lub jej dziecka istnieje możliwość przyjęcia tych osób bez wydania decyzji administracyjnej o skierowaniu do domu. W takich sytuacjach skompletowanie dokumentacji oraz wydanie decyzji następuje w terminie późniejszym.
- W decyzji o skierowaniu do domu wskazywany jest okres pobytu w takiej placówce, który powinien kończyć się z dniem ustania przyczyn uzasadniających skierowanie do domu i nie powinien trwać dłużej niż jeden rok. W uzasadnionych przypadkach istnieje możliwość przedłużenia pobytu ponad 12 miesięcy, jednak nie dłużej niż kolejne 6 miesięcy.
Jaka jest odpłatność za pobyt w domu w domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży?
-
Opłatę za pobyt w domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży ustala powiat prowadzący dom. Różnicę między ustaloną opłatą, ponoszoną przez osobę za pobyt w domu, a średnim miesięcznym kosztem utrzymania w domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży ponosi gmina, która skierowała osobę do domu.
Na czym polega wsparcie rozwoju domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży w ramach Programu „Za życiem”?
- Corocznie od roku 2017 Minister Rodziny i Polityki Społecznej udziela wsparcia finansowego samorządom powiatowych w rozwoju sieci domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, w ramach działania 1.4. programu „Za życiem”.
- Samorządy powiatowe mogą ubiegać się o środki na: remonty, modernizację i doposażenie istniejących domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, skutkujące zwiększeniem liczby miejsc w placówce lub podniesieniem standardu placówki; utworzenie nowych placówek gwarantujących dostępność do tej formy wsparcia.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2023 r. poz. 901, z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 17 stycznia 2022 r. w sprawie domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży (Dz.U. poz. 150)