Najczęstsze pytania

Podstawę prawną wydania zaświadczenia potwierdzającego ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu stanowi art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz. U. z 2023 r. poz. 1923), zwanej dalej ustawą „Za życiem”.

Obowiązujące przepisy nie przewidują sformalizowanego wzoru takiego zaświadczenia.

W Ministerstwie Zdrowia został opracowany wzór przedmiotowego zaświadczenia, który może być wykorzystywany przez uprawnionych lekarzy i ułatwi korzystanie ze wsparcia, o którym mowa w art. 4 ust. 2 pkt 2-4 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” oraz art. 47 ust. 1a i art. 47c ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Przedmiotowy dokument jest dostępny na stronie Ministerstwa Zdrowia​​​​.

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2023 r. poz. 1516, z późn. zm.) lekarz ma obowiązek wykonywać zawód zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z  należytą starannością. W związku z powyższym to lekarz, na podstawie badania przedmiotowego pacjenta oraz zgromadzonej dokumentacji medycznej, stwierdza czy choroba dziecka kwalifikuje się jako ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalna choroba zagrażająca życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu.

W przypadku wątpliwości związanych z rozpoznaniem u dziecka ciężkiego i  nieodwracalnego upośledzenia albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, lekarz upoważniony do wystawienia przedmiotowego zaświadczenia może skonsultować się z  lekarzem właściwej specjalizacji.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy „Za życiem” ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, stwierdza w zaświadczeniu lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, w  rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.) posiadający specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej.

Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego jest lekarz, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo lekarz, który jest zatrudniony lub wykonuje zawód w przychodni, z którą NFZ zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

Wniosek o wypłatę świadczenia należy złożyć do 12 miesięcy od dnia narodzin żywego dziecka. Wniosek złożony po tym terminie nie zostanie rozpatrzony. Wniosek należy złożyć w urzędzie miasta/gminy lub ośrodku pomocy społecznej w miejscu zamieszkania.

Na podstawie przepisów ustawy „Za życiem” od 1 stycznia 2017 r. z tytułu urodzenia się żywego dziecka z ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem albo nieuleczalną chorobą zagrażającą życiu, które powstały w okresie prenatalnym rozwoju dziecka albo w czasie porodu, przysługuje prawo do jednorazowego świadczenia w wysokości 4 000 zł. Prawo do tego świadczenia przysługuje jednemu z rodziców dziecka, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka w okresie 12 miesięcy od dnia jego narodzin.

Warunkiem przyznania jednorazowego świadczenia jest posiadanie zaświadczenia stwierdzającego ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, wydanego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i  ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej.

Z uprawnień wynikających z ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” może skorzystać każda kobieta w ciąży i jej rodzina (w zakresie informacji i poradnictwa na temat rozwiązań wspierających rodzinę), a także rodziny, w których przyjdzie albo przyszło na świat ciężko chore dziecko (oznacza to: ciężkie i nieodwracalne upośledzenie, albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu).

Uprawnienia przysługują również kobietom, które otrzymały informację o tym, że ich dziecko może umrzeć w trakcie ciąży lub porodu, a także kobietom, których dziecko umarło bezpośrednio po porodzie na skutek wad wrodzonych.

Z uprawnień mogą skorzystać także kobiety, które po porodzie nie zabiorą do domu dziecka z powodu: poronienia, urodzenia dziecka martwego, urodzenia dziecka niezdolnego do życia, urodzenia dziecka obarczonego wadami wrodzonymi albo śmiertelnymi schorzeniami.

Matce lub ojcu, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka (tj. osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, jeśli wystąpiła do sądu z wnioskiem o przysposobienie dziecka) bez względu na dochód, po wypełnieniu stosownego wniosku oraz podpisaniu zawartych w nim oświadczeń i dołączeniu wymaganych dokumentów.

Wraz z wnioskiem należy przedłożyć: zaświadczenie, że matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną najpóźniej od 10 tygodnia ciąży do porodu (zaświadczenie takie wydaje lekarz lub położna), zaświadczenie lekarskie, które potwierdza u dziecka ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu.

Wniosek o wypłatę świadczenia należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia:

• narodzin żywego dziecka,
• objęcia opieką albo przysposobienia dziecka, nie później niż do dnia, w którym dziecko ukończy 18 rok życia.

Wniosek złożony po tym terminie nie zostanie rozpatrzony. Wniosek należy złożyć w urzędzie miasta/gminy lub ośrodku pomocy społecznej  lub innej jednostce gminy właściwej dla miejsca zamieszkania.

Asystent odpowie na wszystkie twoje pytania, ale też na podstawie upoważnienia będzie mógł załatwiać w twoim imieniu sprawy w różnych instytucjach. 

Asystent rodziny:

• będzie mógł Cię reprezentować w urzędach i innych instytucjach
• zapewni pomoc i wsparcie psychologiczne
• pomoże rozwiązać kłopoty wychowawcze i opiekuńcze
• doradzi jak załatwiać sprawy formalne i urzędowe
• będzie Cię wspierał w codziennych obowiązkach

Asystent rodziny, jest zatrudniony w jednostkach organizacyjnych systemu wspierania rodziny lub w instytucjach pozarządowych działających na zlecenie samorządu gminy. Ze wsparcia asystenta rodziny może skorzystać każda kobieta w ciąży i jej rodzina. W tym celu należy wystąpić z wnioskiem do gminy. W przypadku zaistnienia okoliczności wskazanych w ustawie „Za życiem” nie jest stosowana procedura wymagająca m.in. przeprowadzenia przez pracownika socjalnego rodzinnego wywiadu środowiskowego.

Asystent nie tylko odpowie na pytania, ale też na podstawie pisemnego upoważnienia będzie mógł załatwiać (w imieniu kobiety w ciąży) sprawy w różnych instytucjach. Asystent pomoże także rozwiązać problemy opiekuńczo-wychowawcze.

Program adresowany jest do członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności i osobami posiadającymi orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniem niepełnosprawności, którzy wymagają pomocy opieki wytchnieniowej.

Opieka wytchnieniowa finansowanych ze środków Funduszu Solidarnościowego przypadających na jednego uczestnika wynosi nie więcej niż:

• 240 godzin dla usług opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu dziennego oraz
• 14 dni dla usług opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu całodobowego

Opieka wytchnieniowa jest bezpłatna w podanych limitach.

Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 240) wprowadziła do Kodeksu pracy pracę zdalną, jednocześnie uchylając przepisy dot. telepracy. Przepisy regulujące pracę zdalną weszły w życie z dniem 7 kwietnia 2023 r.

Praca zdalna polega na wykonywaniu pracy całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (art. 67¹⁸ Kodeksu pracy).

Kodeks pracy przewiduje zarówno pracę zdalną całkowitą, jak i hybrydową (częściowo w domu, częściowo w firmie), stosownie do potrzeb konkretnego pracownika i pracodawcy.

Co do zasady wiążący dla pracodawcy jest wniosek dotyczący pracy zdalnej złożony przez:

1. pracownicę w ciąży,
2. pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia,
3. pracownika sprawującego opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
4. pracownika, o którym mowa w art. 142¹ § 1 pkt 2 i 3 Kodeksu pracy, to jest:
   1. pracownika-rodzica dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, to jest zaświadczenie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu albo nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
   2. pracownika-rodzica dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
   3. pracownika-rodzica dziecka posiadającego odpowiednio opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.

Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek ww. pracowników, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.

O przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku pracodawca będzie musiał poinformować pracownika papierowo lub elektronicznie w terminie 7 dni roboczych od dnia złożenia wniosku.

Uzgodnienie między stronami umowy o pracę dotyczące wykonywania pracy zdalnej przez pracownika może nastąpić:

1. przy zawieraniu umowy o pracę albo
2. w trakcie zatrudnienia (67¹⁹ § 1 Kodeksu pracy).

Pracodawca może polecić (a nie uzgodnić z pracownikiem) wykonywanie pracy zdalnej (art. 67¹⁹ § 3 Kodeksu pracy):

• w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub
•  w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej.

Takie polecenie jest możliwe, jeśli pracownik bezpośrednio przed jego wydaniem złoży oświadczenie, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.

Tak, pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej, z co najmniej dwudniowym uprzedzeniem (dotyczy to art. 67¹⁹ § 3 Kodeksu pracy).

Obowiązek określania zasad wykonywania pracy zdalnej wprowadzono w:

• porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową, a w przypadku, gdy u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa – w porozumieniu pomiędzy (zakładowymi organizacjami zawodowymi),
• regulaminie ustalonym przez pracodawcę – jeżeli nie dojdzie do zawarcia porozumienia z zakładową organizacją związkową oraz w przypadku, gdy u pracodawcy nie działa żadna zakładowa organizacja związkowa (wtedy regulamin byłby ustalany po konsultacji z przedstawicielami pracowników).

W przypadku, gdy u pracodawcy nie będzie obowiązywało porozumienie ani regulamin pracy zdalnej – będzie ona mogła zostać zastosowana na wniosek zainteresowanego pracownika.

Pracodawca jest zobowiązany do:

• zapewnienia pracownikowi zdalnemu materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do pracy zdalnej,
• zapewnienia instalacji, serwisu, konserwacji narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do pracy zdalnej lub pokrycia niezbędnych kosztów związanych z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do pracy zdalnej, a także kosztów energii elektrycznej oraz niezbędnych usług telekomunikacyjnych,
• pokrycia innych kosztów bezpośrednio związanych z wykonywaniem pracy zdalnej, jeśli taki obowiązek zostanie określony w porozumieniu (zawartym ze związkami zawodowymi) lub regulaminie (bądź w przypadku braku porozumienia lub regulaminu – w wydanym poleceniu albo porozumieniu zawartym z pracownikiem),
• zapewnienia pracownikowi zdalnemu niezbędnych do wykonywania tej pracy szkoleń i pomocy technicznej,
• umożliwienia pracownikowi zdalnemu przebywania na terenie zakładu pracy, kontaktowania się z innymi pracownikami i korzystania z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy, z zakładowych obiektów socjalnych i prowadzonej działalności socjalnej (na zasadach przyjętych dla ogółu pracowników).

Ustawa przewiduje, że w razie uzgodnienia pracy zdalnej w trakcie zatrudnienia zarówno pracownik, jak i pracodawca może wystąpić z wiążącym wnioskiem o powrót do tradycyjnej pracy w zakładzie pracy.
Pracownik i pracodawca ustalają termin przywrócenia poprzednich warunków pracy (tj. pracy tradycyjnej, np. w siedzibie firmy), a jeżeli nie dojdą do porozumienia – następuje to po upływie 30 dni od wniosku pracownika lub pracodawcy w tej sprawie.

Praca zdalna nie obejmuje prac:

• szczególnie niebezpiecznych,
• w wyniku których następuje przekroczenie dopuszczalnych norm czynników fizycznych dla pomieszczeń mieszkalnych,
• z zastosowaniem substancji szkodliwych dla zdrowia, żrących, promieniotwórczych, drażniących, uczulających lub innych o nieprzyjemnym zapachu, pylących lub intensywnie brudzących.

Tak. Przed dopuszczeniem do pracy zdalnej pracodawca jest obowiązany do opracowania oceny ryzyka zawodowego. Pracodawca może także sporządzić uniwersalną ocenę ryzyka zawodowego dla poszczególnych grup stanowisk pracy zdalnej i na jej podstawie do sporządzenia informacji zawierającej zasady bezpiecznego wykonywania pracy zdalnej i zapoznania z nią pracownika.
Informacja taka powinna zawierać:

• zasady i sposoby właściwej organizacji stanowiska pracy zdalnej,
• zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej,
• czynności do wykonania po zakończeniu wykonywania pracy zdalnej,
• zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego.

Do badania wypadku przy pracy zdalnej stosuje się odpowiednio przepisy o wypadkach przy pracy – z uwzględnieniem konstytucyjnego prawa pracownika do ochrony prywatności oraz niezakłócania miru domowego.

Pracodawca jest m.in. zobowiązany do powołania zespołu powypadkowego, w celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.

Oględziny miejsca wypadku powinny zgodnie z obowiązującą procedurą powypadkową odbyć się niezwłocznie, niemniej ich termin w przypadku pracy zdalnej jest uzgadniany pomiędzy pracownikiem a zespołem powypadkowym. Jednocześnie, w przypadku gdy zespół powypadkowy uzna, że nie jest konieczne przeprowadzanie oględzin miejsca wypadku, gdy np. przedstawiona przez pracownika dokumentacja medyczna, wyjaśnienia czy inne dowody, są wystarczające do ustalenia okoliczności i przyczyn tego wypadku, może odstąpić od przeprowadzania oględzin.

Praca zdalna może być wykonywana okazjonalnie, na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej.

Praca zdalna okazjonalna jest udzielana na wniosek pracownika, który jest niewiążący, zatem pracodawca będzie mógł odmówić jego uwzględnienia.

Wymiar pracy zdalnej wynosi 24 dni w roku kalendarzowym.

Z uwagi na szczególny charakter pracy zdalnej okazjonalnej nie są stosowane niektóre przepisy dotyczące pracy zdalnej np. obowiązek zapewnienia materiałów i narzędzi pracy.

Tak. Zgodnie z art. 182^1a §2 Kodeksu pracy pracownicy-rodzice dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, mają prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad tym dzieckiem w wymiarze:

• 65 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie) lub
• 67 tygodni (w przypadku urodzenia dwójki lub więcej dzieci przy jednym porodzie).

Pracownicy-rodzice dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, mają prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad tym dzieckiem w wymiarze:

• 65 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie) lub
• 67 tygodni ( w przypadku urodzenia dwójki lub więcej dzieci przy jednym porodzie).

Tak. Urlop rodzicielski przysługuje łącznie obojgu pracownikom-rodzicom dziecka, przy czym każdemu z rodziców dziecka przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego z ww. wymiaru urlopu. Pozostałym wymiarem urlopu rodzicielskiego rodzice mogą podzielić się według własnego uznania.

Tak. Pracownicy-rodzice dziecka mogą podzielić się wymiarem urlopu rodzicielskiego według swojego uznania. Przy czym każdemu z rodziców dziecka przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego z ww. wymiaru urlopu.

Przykład 1: Gdy pracownica wykorzysta 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, pracownik ojciec będzie miał prawo do 56 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie.

Przykład 2: W sytuacji gdy pracownica wykorzysta 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, następnie pracownik-ojciec wykorzysta 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, do podzielenia pomiędzy obojga pracowników-rodziców pozostanie urlop rodzicielski w wymiarze 47 tygodni.
Oba przykłady są przy założeniu, że pracownica urodzi jedno dziecko przy jednym porodzie.

Pracownicy-rodzice dziecka posiadającego zaświadczenie „Za życiem” mogą korzystać z urlopu rodzicielskiego w dowolnym terminie, nie dłużej jednak niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 rok życia i nie więcej niż w 5 częściach (art. 182^1c Kodeksu pracy).

Tak. Urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w 5 częściach.

Tak. Urlop rodzicielski jest udzielany na wniosek pracownika-rodzica dziecka posiadającego zaświadczenie „Za życiem” składany w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu rodzicielskiego.

Tak. W przypadku łączenia przez pracownika-rodzica dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu wymiar urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika-rodzica dziecka w trakcie korzystania z urlopu lub jego części, nie dłużej jednak niż do:

• 130 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
• 134 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci lub więcej przy jednym porodzie.

Wykaz WOKRO znajduje się w „Bazie Pomocy”.

Zadania WOKRO zostały określone w art. 90v ust. 4 ustawy o systemie oświaty oraz w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 30 sierpnia 2023 r. w sprawie szczegółowych zadań wiodących ośrodków koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczych (Dz.U. poz. 1801).

Do zadań WOKRO należy udzielanie kompleksowego wsparcia rodzinom z dziećmi, od chwili wykrycia niepełnosprawności lub zagrożenia niepełnosprawnością do podjęcia nauki w szkole, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci do 3. roku życia, obejmującego w szczególności udzielanie informacji rodzinom, zapewnienie usług specjalistów w zależności od potrzeb dziecka i jego rodziny oraz koordynowanie działań służących wykorzystaniu dostępnych usług, w tym zajęć w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka.

Do szczegółowych zadań WOKRO, zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zadań wiodących ośrodków koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczych, należy:

1. prowadzenie doradztwa dla rodzin dzieci z niepełnosprawnością lub zagrożonych niepełnosprawnością, w tym:
   1. udzielanie rodzicom specjalistycznej informacji dotyczącej problemów rozwojowych dziecka,
   2. wskazywanie rodzicom właściwych dla dziecka i jego rodziny form kompleksowej i specjalistycznej pomocy, w szczególności rehabilitacyjnej, terapeutycznej, fizjoterapeutycznej, psychologicznej, pedagogicznej i logopedycznej, oraz możliwości wsparcia z zakresu ochrony zdrowia i pomocy społecznej,
   3. wskazywanie rodzicom jednostek udzielających dziecku specjalistycznej pomocy, w tym podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych;
2. ustalenie poziomu rozwoju i funkcjonowania dziecka oraz potrzeb jego rodziny;
3. ustalenie kierunków i harmonogramu działań podejmowanych wobec dziecka i jego rodziny, uwzględniających rozwijanie aktywności dziecka i jego uczestnictwa w życiu społecznym, oraz działanie na rzecz eliminowania barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie dziecka w życiu codziennym - w przypadku gdy potrzeba ustalenia takich działań wynika z ustaleń, o których mowa w pkt 2;
4. zapewnianie usług terapeuty, fizjoterapeuty, psychologa, pedagoga, logopedy i innych specjalistów zatrudnionych w ośrodku oraz koordynowanie realizacji tych usług w przypadku świadczenia ich poza ośrodkiem - jeżeli potrzeba tych usług wynika z kierunków i harmonogramu działań, o których mowa w pkt 3; w przypadku gdy te usługi mają być realizowane przez podmioty wykonujące działalność leczniczą w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2024 r. poz. 799) zapewnienie ich następuje przez sfinansowanie świadczenia zdrowotnego przez ośrodek;
5. opracowanie i realizowanie z dzieckiem i jego rodziną indywidualnego programu kompleksowego wsparcia, zwanego dalej „programem” - w przypadku gdy taka potrzeba wynika z kierunków i harmonogramu działań, o których mowa w pkt 3; w programie określa się: sposób realizacji celów rozwojowych ukierunkowanych na poprawę funkcjonowania dziecka, eliminowania barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie dziecka w życiu codziennym, w tym zajęć prowadzonych z dzieckiem i jego rodziną w wymiarze do 5 godzin tygodniowo, zakres i formy wsparcia rodziny dziecka w zakresie realizacji programu oraz sposób oceny postępów dziecka;
6. organizacja zajęć kompleksowego wsparcia dziecka i jego rodziny określonych w programie;
7. ustalanie, za zgodą rodziców dziecka, działań służących efektywnej realizacji celów określonych w programie, realizowanych poza ośrodkiem;
8. doradztwo w zakresie przystosowania warunków w miejscu zamieszkania dziecka do potrzeb dziecka oraz wykorzystania w pracy z dzieckiem odpowiednich środków dydaktycznych i niezbędnego sprzętu, zgodnie z programem;
9. ocenianie postępów dziecka oraz analizowanie skuteczności pomocy udzielanej dziecku i jego rodzinie w ramach programu oraz wprowadzanie, odpowiednio do potrzeb dziecka i jego rodziny, zmian w programie;
10. zbieranie i upowszechnianie informacji o:
    1. usługach, o których mowa w pkt 4, dostępnych na terenie powiatu, osobach i podmiotach wykonujących działalność leczniczą świadczących te usługi,
    2. zajęciach w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka organizowanych na terenie powiatu zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 127 ust. 19 pkt 1 ustawy - Prawo oświatowe;
11. prowadzenie akcji informacyjnych, w szczególności skierowanych do rodzin dzieci do 3. roku życia, dotyczących:
    1. prawidłowości rozwoju dziecka i wspomagania jego rozwoju,
    2. działalności prowadzonej przez ośrodek;
12. nawiązywanie współpracy odpowiednio z podmiotami wykonującymi działalność leczniczą, ośrodkami pomocy społecznej oraz jednostkami organizacyjnymi wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej w celu realizacji zadań, o których mowa w pkt 3, 7, 8, 10 i 11, oraz zapewnienia spójności oddziaływań wspomagających dziecko i jego rodzinę.

Dzieci od 0. roku życia do czasu rozpoczęcia nauki w szkole, u których występują wybrane schorzenia według ICD-10.

Placówki pełniące funkcję WOKRO mogą prowadzić zajęcia również dla dzieci zagrożonych niepełnosprawnością.
Dzieci zagrożone niepełnosprawnością to grupa dzieci, których rozwój (z różnych przyczyn) powinien być monitorowany i/lub wspomagany jeszcze w okresie prenatalnym oraz od pierwszych chwil po narodzeniu. Dzieci te wymagają szczególnej opieki w zakresie diagnozy i terapii oraz wieloaspektowej stymulacji wszystkich sfer rozwojowych.

Zajęcia w ramach WOKRO organizowane są na podstawie:

• opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka wydanej przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2061),
• orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego,
• orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-rehabilitacyjnych

lub

• zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego u dziecka ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu,
• lub innych dokumentów dostarczanych przez rodziców/opiekunów dziecka do wiodącego ośrodka koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczego (WOKRO).

W przypadku braku ww. dokumentów, specjaliści zatrudnieni w WOKRO mogą dokonać rozpoznania w zakresie potrzeby objęcia dziecka i jego rodziny zajęciami.

Zgodnie z porozumieniami zawartymi pomiędzy Ministerstwem Edukacji i Nauki (obecnie Ministerstwem Edukacji Narodowej) a samorządami, samorządy zobowiązały się do zapewnienia realizacji zadań wiodącego ośrodka koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczego na obszarze powiatu. Zatem dziecko, które spełnia wymagania do uczestnictwa w programie, ma prawo do korzystania z placówki pełniącej funkcję WOKRO na terenie powiatu, w którym mieszka.

W ramach Programu dziecko może mieć do 5 godzin zajęć tygodniowo.